1975 ASTSUBAY HAK ARAMA MÜCADELESİNİN 50. YILDÖNÜMÜ ANMA PROGRAMI VE ASTSUBAY SORUNLARININ DÜNÜ- BUGÜNÜ- YARINI
TEMAD Genel Başkanı Cahit KOCA
TAMER CİHAN (TEMAD TANITMA BASIN YAYINDAN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI)
MODERATÖR SERHAT ERGÜN ( TEMAD TANITMA BASIN YAYIN VE SOSYAL MEDYADAN SORUMLU YÖNETİM KURULU ÜYESİ)
Değerli meslek büyüklerimiz ve kıymetli meslektaşlarımız;
Konuşmama Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün “Geçmişini bilmeyen geleceğe yön veremez”sözüyle başlamak istiyorum.
Bugün burada, meslek grubumuz için önemli bir dönüm noktası olan 1970 den 1975’e kadar yaşanan Astsubay Hak Arama Mücadelesinin 50. Yıldönümünü anmak ve astsubay sorunlarının dünü- bugünü- yarınını değerlendirmek için toplandık. Bu anma, geçmişin direncini ve bugünün adalet ve eşitlik mücadelesini bir araya getiriyor.70 li yıllar, ülkemizin güvenliğini sağlamak için büyük fedakarlıklarla görev yapan, ancak o dönemde haklarını savunmakta zorluk yaşayan astsubay meslek grubumuzun, tarihî bir mücadeleye giriştiği bir dönemdi.
1967 yılında başlayan protestolar 1975 te de devam etti. Günümüzde de devam etmektedir.
Yine bundan tam 50 yıl önce bugün 18 Ocak 1975 tarihinde Astsubay eşleri, Ankara’da Ulus’tan Kızılay’a kadar yürüdü. Sıhhiye’de kurulan polis barikatını geçmeyi başardılar ve seslerini tüm ülkeye duyurdular. Arbede çıktı, eşler coplandı. Gazetelerde “Astsubay eşleri polisle çatıştı . Çocuklar ve hamile kadınlar tekmelendi, polislerden ağlayanlar oldu”manşetleri atıldı. Kortejin kenarında duran astsubaylar bu zulme dayanamayınca ortalık iyice karıştı. Bu yürüyüş esnasında, Adalet Bakanlığı binası civarında astsubay eşleri için bir hazır kıta bekletilmesi hayli ilginçtir. Ayrıca dâhiyane bir fikirle kalabalığın sık sık fotoğrafı çekilmiş ve eyleme karışan astsubaylar bir bir tespit edilmeye çalışılmıştır.
Bugün, 1975 yılına damgasını vuran ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kahraman astsubaylarının hak mücadelesini simgeleyen eylemlerini anıyoruz. Ocak 1975’te, astsubaylarımızın eşitlik ve adalet talepleriyle başlattığı mücadele, meslek grubumuzun hak kazanımı ve mücadelesinde en önemli temel taşlarından biri olmuştur.
Meslek Büyüklerimizin fedakarlıkları ve mücadelesi, hala bizlere ilham vermekte ve adaletin peşinden gitme kararlılığını güçlendirmektedir.
Dönemin mücadelesini incelediğimizde “Her zaman ve her yerde milletime ve cumhuriyetime, doğruluk ve muhabbetle hizmet,………Türk sancağının şanını canımdan aziz bilip icabında vatan, cumhuriyet ve vazife uğrunda seve seve hayatımı feda edeceğime namusum üzerine and içerim” Diye yemin ederek çalışan bir meslek grubunun haklı taleplerinin görmezden gelinip gazetelere bedava manşet olduğumuz, sonra faturasını 3000 e yakın astsubay arkadaşımızın ve ailelerinin ömür boyu ödeyeceği olayların başlangıcı bir gazetenin” assubaylar yan ödemeleri az buldu”” manşeti ile başlamıştır. Oysa ilkeli ve araştırmacı gazeteciliğin gereği olarak o manşetlerin “”assubay’lara yan ödemelerde haksızlık yapıldı”” olması gerekmez miydi?.O zamanlar basının ve günümüzde basın ve sosyal medyanın toplum üzerinde ne kadar yanıltıcı, kanalize ve manipüle edici etkisinin olduğuna iyi bir örnek bu manşetin kullanılmasıdır.
11 Ocak 1975 Hürriyet Gazetesi birinci sayfasından 6 sütun olarak “Assubaylar Yan Ödemeyi Az Buldu” ana başlığı ile haber yayınlar. Astsubayların bu olay nedeni ile harekete geçip “Assubaylar Birliğini” kurduklarını manşetten verir. Bu asparagas haber için harekete geçilir ve derhal yalanlanır.
Ankara’nın ateşlediği bu hak ve adalet arama protestoları kısa zamanda tüm yurdu sardı.
Ankara 4.Ana Jet Üs K.lığında 8-9 Ocak günlerinde 269 assubay,
Ankara Bayrak garnizonu 10-11 Ocak günlerinde 136 assubay
Diyarbakır 2. Taktik.Hv.Kuv.K.lığında ve 8.Ana Jet Üs K.lığında 8 ve 9 Ocak günlerinde 546 assubay ,
Malatya 7. Ana Jet Üs.K.lığında 9 0cak günü 338 assubay
Eskişehir 1.Ana Jet.Üs.K.lığında 9-10 Ocak günlerinde 245 assubay ,
Ankara 12 Hv. Ulş.Üs.K.lığında 10 Ocak günü 338 assubay ,
Balıkesir 9.Ana Jet Üs.K.lığında da 13-14 0cak günlerinde 194 assubay,
Bandırma 6. Ana jet üs K.lığında 14-15 Ocak günlerinde de 424 Hava assubay ,
Bandırma 301 Dz .Hv.FiloK.lığında 14-15 Ocak günlerinde 111 Deniz assubay,
Merzifon 5.Ana jet üs.k.da 21-22 Ocak günleri 146 assubay, TOPLAM 2747 ASTSUBAY
bir fiil protesto eylemine katılarak mesaiye gitmediler.
Ve bizlerin ulaşamadığı bir sürü,kara deniz ve hava birlikleri bu protestoya destek verdi.
Astsubaylar, TSK’da subaylar ile arasındaki sınıf farklarının belirgin olduğu bir statüye sahipti. Astsubaylar, çoğunlukla subaylardan daha düşük maaşlar alıyor, rütbe ve terfi konusunda sınırlı imkanlarla karşılaşıyorlardı. Bu dönemde, özellikle 1970’lı yıllardan itibaren ekonomik zorluklar ve sosyal eşitsizliklerin artması, astsubayların hak arama taleplerini yükseltmiştir. 1970’lerin başında Türkiye, sosyal ve ekonomik anlamda önemli sıkıntılar yaşamaya başlamıştı. Enflasyon, hayat pahalılığı ve işsizlik oranları artarken, TSK içindeki astsubaylar da aynı şekilde maddi sıkıntılarla karşı karşıya kalmıştı. Bu durum, astsubayların hak arama mücadelesini tetikleyen önemli faktörlerden biriydi. Özellikle 1970 yılında Türkiye’deki birçok sivil toplum hareketinin yükselmesi, askeri sınıf içinde de benzer bir hareketin filizlenmesine zemin hazırladı. Astsubaylar, daha adil maaşlar, terfi ve sosyal haklar konusunda taleplerini yüksek sesle dile getirmeye başladılar.
TÜRKİYE EMEKLİ MALÜL MÜSTAFİ ASTSUBAYLAR YARDIMLAŞMA CEMİYETİ 29 Aralık 1962 senesinde kurulmuştur. Bu tarihten itibaren , astsubaylar kendi haklarını savunmaya yönelik olarak daha örgütlü bir şekilde hareket etmeye başladılar.
1970 yılında Hak mücadelesinin ilk ateşi Recai ÖZTÜRK ve Malatya’nın Cesur Astsubayları tarafından başlatılmıştır. “1967’de çıkarılan Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, muvazzaf astsubayları dışarıda bırakarak ordunun fedakâr emekçilerine büyük bir haksızlık yaptı. 1969’da yalnızca mühendis subaylara tazminat hakkı tanıyan kanun, Malatya 7. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda görev yapan 110 bakım teknisyeni astsubayının sabrını taşırdı. Bu haksızlığı dile getirmek için bir araya gelen astsubaylar, dilekçelerle bağlı oldukları komutanlığa başvurdular. “Bu bize yapılan bir haksızlıktır!” diye haykırdılar. Eşleri Malatya da komşu ve tanıdıklara haklı davalarını anlatarak kamuoyu oluşturdular. Yaklaşık 10 bin kişilik yürüyüş organize ederek bir cumartesi günü Malatya nın en işlek caddesinde yürüyüş yaptılar, Atatürk anıtına çelenk koydular ve bir hak mücadelesini başlattılar. Bu toplu mücadelenin en cesur isimlerinden biri ise Astsubay Çavuş Recai Öztürk’tü. Ancak Recai Öztürk yalnız değildi; 110 astsubay, birlikte dayanışma içinde hareket ederek haksızlık karşısında sessiz kalmayacaklarını gösterdiler. Onların bu güçlü duruşu, hak mücadelesinin ilk kıvılcımını ateşledi.” 1970’lerin sonunda astsubayların hak arama mücadelesi, büyük oranda bireysel ve küçük çaplı örgütlenmelerle sınırlı kalmış olsa da, bu süreç, astsubayların hakları konusunda toplumsal farkındalığı artırmıştır. Bu dönemin sonunda, bazı iyileştirmeler yapılmış olsa da, astsubayların talepleri tam olarak karşılanmamıştır. Ancak, bu yıllar boyunca gösterilen direniş, astsubayların 1980’lerde daha sistematik bir şekilde haklarını savunmaya başlamalarına zemin hazırlamıştır.
1962-1975 yılları arasında astsubayların hak arama mücadelesi, hem ekonomik hem de sosyal haklar doğrultusunda önemli bir dönüm noktası olmuştur. Astsubaylar, askeri hiyerarşinin ve statülerinin ölçülebilir ve somut anlamda ortaya konulması adına önemli adımlar atmış ve bu yıllarda gösterilen çabalar, sonraki yıllarda astsubayların haklarıyla ilgili daha büyük değişimlerin habercisi olmuştur.
SONUÇ OLARAK
1972 mezunu Emekli Astsubay Ökkeş Kadri BAKÇIR meslek büyüğümüzün;
“BUGÜN YAPILMASI GEREKEN HAK ARAMA EYLEMLERİNİN, “HAKLI OLMAK DEGİL, HAKLI KALMAK ÖNEMLİDİR” FELSEFESİYLE YAPILMASININ CAMİAMIZ ADINA BÜYÜK KAZANÇ VE KAZANIM OLUŞTURACAGI“konusunda ki tespiti önemlidir.
1975 yılında mücadeleye katılan ve tutuklanan 630 ,açığa alınan 2236, emekliliğe sevk edilen 74 olmak üzere Toplamda 2940 meslektaşımızı ve fedakar ailelerini saygı ve minnetle . ebediyete intikal edenleri rahmetle anıyoruz.
Yetkililerden 50 yıldır verilmiş sözlere rağmen çözülemeyen kronikleşmiş ekonomik , sosyal ve eğitim konularında sorunlarımızın çözülmesini, hak arama mücadelesinde yarım asır önce hak kaybına uğramış meslektaşlarımızın sicil affını bekliyoruz.
TÜM MESLEKTAŞLARIMIZDAN KÜSKÜNLÜKLERİNİ BIRAKIP TEMAD ÇATISI ALTINDA BİRLİKTEN DOĞACAK GÜÇLE HAKLI OLDUĞUMUZ DAVAMIZDA MÜCADELEMİZE TÜM AZİM VE KARARLILIĞIMIZLA DEVAM EDEBİLMEMİZ İÇİN DESTEK TALEP EDİYORUZ. SEN YOKSAN BİR EKSİĞİZ
TEMAD Genel Merkezinde düzenlenen 1975 Astsubay Hak Arama Mücadelesinin 50. Yıldönümü Anma Programında dönemin bedel ödeyen mağdurlarından meslektaşımız Sayın Haydar YAVUZ
TEMAD Genel Merkezinde 18 Ocak 2025 tarihinde düzenlenen 1975 Astsubay Hak Arama Mücadelesinin 50. Yıldönümü Anma Programında dönemin tanıklarından ve mağdurlarından meslektaşımız 1965 mezunu Emekli Sağlık Astsubay Sayın Mehmet AKÇAN
TEMAD Genel Merkezinde 18 Ocak 2025 tarihinde düzenlenen 1975 Astsubay Hak Arama Mücadelesinin 50. Yıldönümü Anma Programında dönemin tanıklarından ve mağdurlarından 1970 mezunu meslektaşımız Harita Emekli Astsubay Sayın Timur YILMAN 1975 YILININ GAZETE MANŞETLERİ